جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، روز سه‌شنبه اولین سخنرانی سالیانه خود در مورد «وضعیت ایالات متحده» را در کنگره آمریکا انجام داد. بایدن در این سخنرانی به همتای روس خود، ولادیمیر پوتین، و اولیگارش‌های نزدیک به او هشدار داد که مجازات آن‌ها بخاطر اشغال اوکراین همچنان ادامه خواهد داشت و مجبور به «پرداخت هزینه اعمال» خود می‌شوند. در عین حال او تاکید کرد که همان‌طور که قبلا وعده داده نیروهای آمریکا به جنگ نیروهای روسیه در اوکرائين نخواهند رفت. 

به رسم معمول، رئیس‌جمهور در جلسه مشترک اعضای دو بخش کنگره آمریکا (مجلس‌های نمایندگان و سنا) سخنرانی می‌کرد. 

بایدن در اولین سالگرد ریاست‌جمهوری خود بر دستور کار داخلی‌اش تاکید کرد که در روزهای گذشته تحت‌الشعاع وقایع بین‌المللی قرار گرفته است. 

این وقایع البته مورد اشاره بخش مهمی از صحبت‌های بایدن بودند. او تاکید کرد که غرب با پاسخی متحد به سراغ روسیه رفته است و پوتین را بخاطر تهاجمش محکوم می‌کند. او در بین تشویق ایستاده حضار گفت آمریکا و متحدینش «عزمی راسخ دارند که آزادی همیشه بر استبداد پیروز می‌شود.» او گفت تهاجم پوتین باعث شده دموکراسی‌های جهان عزم قوی‌تری برای مقابله با نیروهای استبدادی جهان داشته باشند. 

بایدن گفت: «ولادیمیر پوتین شش روز پیش کوشید بنیان‌های جهان آزاد را در هم بریزد و فکر می‌کرد می‌تواند آن‌ها را با آن شیوه‌های تباه مطلوب خود مخدوش کند. اما او حسابی اشتباه کرده بود. او فکر کرد به اوکرائین می‌تازد و جهان هم نظاره می‌کند. او اما در عوض با دیواری از قدرت روبرو شد که فکرش را هم نمی‌کرد. او با مردم اوکرائین روبه‌رو شد.»

اوکسانا مارکارووا، سفیر اوکراین در آمریکا، مهمان ویژه بایدن در این سخنرانی مهم بود. مارکارووا کنار جیل بایدن، بانوی اول آمریکا، ایستاده بود و پرچم کوچکی از کشورش را بالا گرفته بود. برخی نمایندگان مجلس به افتخار او رنگ‌های آبی و زرد پرچم اوکراین را پوشیده بودند. 

رئیس‌جمهور آمریکا در دفاع از مبارزه اوکراین تاکید کرد: «بگذارید امشب تمام‌مان در این تالار پیغامی صریح به اوکرائین و به جهان بفرستیم. لطفا اگر می‌توانید از جا برخیزید و نشان دهید که بله، ایالات متحده آمریکا کنار مردم اوکرائين ایستاده است.»

بایدن در میان صحبت‌های خود یک‌بار به اشتباه به جای «مردم اوکراین» ظاهرا از «مردم ایران» سخن گفت و این باعث شوخی‌های ناظرین و برخی مخالفین او شد.

رئیس‌جمهور آمریکا در توضیح رویکرد خود گفت: «ما ماه‌ها را صرف ساختن ائتلافی از سایر کشورهای آزادی‌دوست از اروپا و آمریکا تا آسیا و آفریقا کردیم تا مقابل پوتین بایستیم. من ساعت‌های بی‌شماری را وقف ایجاد وحدت در میان متحدین اروپایی‌مان کردم. ما آن‌چه از برنامه‌های پوتین می‌دانستیم و این‌که چگونه می‌خواهد تهاجم خود را توجیه کند از قبل با جهان در اشتراک گذاشتیم. ما با حقیقت به مقابله با دروغ‌های روسیه رفتیم. و حالا که او دست به عمل زده، جهان آزاد او را به مسئولیت‌پذیری وا داشته.»

بایدن با اشاره با تحریم‌هایی که دولتش اعمال می‌کند از تاثیر آن‌ها بر «اولیگارش‌های روسیه و رهبران فاسدی که میلیاردها دلار از این حکومت خشن دوشیده‌اند» گفت و تاکید کرد: «ما در کنار متحدین اروپایی‌مان آمده‌ایم تا کشتی‌های شما، آپارتمان‌های لوکس شما و جت‌های خصوصی شما را پیدا کنیم و مصادره کنیم. آمده‌ایم تا داشته‌های نامشروع‌تان را تصاحب کنیم.» 

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، به شبکه «سی‌ان‌ان» گفت پوتین «معمولا سخنرانی‌های تلویزیونی را گوش نمی‌کند» و برنامه‌ای برای گوش دادن به سخنرانی بایدن ندارد. 

مسائل داخلی

بایدن اما از مدت‌ها قبل تاکید داشته که اولویتش نه سیاست خارجی که مسائل داخلی آمریکا است و در سخنرانی خود نیز بخش اعظم سخنانش را به مسائل داخلی اختصاص داد. چگونگی آن‌چه او «بازسازی بهتر کشور» می‌نامد، بیرون آوردن آمریکا از دنیاگیری ویروس کرونا و احیای اقتصادی از موضوعات اصلی بودند.

در مورد کرونا، بایدن تاکید کرد که آمریکا اکنون «دارد امن و امان به پیش می‌رود و به روتین‌های عادی‌تر باز می‌گردد.» او با اشاره به کاهش موارد کرونا گفت آمریکا به «لحظه‌ای جدید» رسیده است. او تاکید کرد که «بچه‌های ما باید به مدرسه بازگردند.» 

تورم اقتصادی از دیگر موضوعات مورد اشاره بایدن بود. او گفت: «یک شیوه مبارزه با تورم پایین آوردن دستمزدها و فقیرتر کردن آمریکایی‌ها است. من برنامه بهتری برای مبارزه با تورم دارم. هزینه‌ها را پایین بیاورید نه دستمزدها را. ماشین‌ها و نیمه‌رساناهای بیشتری در آمریکا تولید کنید. زیرساخت و ابتکار را در آمریکا بالا ببریم. کالاهای بیشتری با سرعت بیشتر و قیمت ارزان‌تر در آمریکا حرکت کنند. شغل‌هایی که با آن‌ها می‌توان زندگی خوبی داشت در آمریکا بیشتر شوند. و به جای اتکا به زنجیره‌های تامین خارجی — بیایید در آمریکا تولید کنیم. اقتصاددانان به این می‌گویند، «افزایش ظرفیت تولیدی اقتصاد ما.» من به آن می‌گویم ساختن آمریکایی بهتر.»

بایدن از کنگره خواست برنامه‌های او در زمینه افزایش بودجه‌های اجتماعی از جمله افزایش مهد کودک رایگان، نگهداری از سالمندان و کاهش قیمت داروها را تصویب کنند. 

در زمینه تغییرات اقلیمی، بایدن از کنگره خواست مصوباتی در این زمینه تصویب کند و آن‌ها را به میز او بفرستد. او گفت برخی اعتبارهای مالیاتی که از آن‌ها پشتیبانی کرده باعث کاهش هزینه‌های خانواده‌ها می‌شود. 

سخنرانی بایدن در شرایطی ایراد شد که ۷۰ درصد مردم آمریکا (طبق نظرسنجی آسوشیتدپرس و یک مرکز نظرسنجی) باور دارند که کشور در سمت غلطی حرکت می‌کند؛ نتیجه‌ای که می‌تواند در انتخابات میان‌دوره‌ای امسال برای دموکرات‌ها که حزب در قدرت هستند گران تمام شود. نرخ محبوبیت بایدن هم در یک سالی که از انتخابش می‌گذرد کاهش یافته و به ۳۷ تا ۴۴ درصد رسیده است.  

مطابق رسم معمول پس از سخنرانی بایدن، حزب رقیب نیز پاسخ خود را داد. کیم رینولدز، فرماندار جمهوری‌خواه ایالت آیوا، پاسخ این حزب را ایراد کرد و بایدن را متهم کرد که به جای پیشروی آمریکا را به اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ بازگردانده است: آمریکایی پر از تورم، افزایش جرم و جنایت و روبرو با پیشروی شوروی در جهان. 

در مقابل چندین نفر از دموکرات‌ها نیز پاسخ‌های انتقادی خود را ارائه کردند: رشیده طلیب، نماینده فلسطینی‌تبار کنگره از طرف حزب چپ‌گرای «خانواده‌های کارگر»؛ کالین آلرد، نماینده از تگزاس از طرف‌ «فراکسیون نمایندگان سیاه‌پوست کنگره» و جاش گاتهایمر، نماینده از ایالت نیوجرسی از طرف گروه دو حزبی «بی برچسب.»